Babamızın malı Ayasofya

Mine Söğüt

Ayasofya…

Tüm görkemli ibadethaneler gibi, inanç bahaneli sayısız savaşın üzerine inşa edilmiş öfkeli bir uygarlık zincirinin ayakta kalmış en yaşlı abidelerinden biri.

Depremler gördü. Yangınlar gördü. İstilalar gördü. Savaşlar gördü. Sayısız imparator, padişah ve siyasetçi gömdü.

Minimum 7.3’lük deprem geliyor, şakası yok!

İpek Özbey 

Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, “Sokakta kimi yakalasalar, müteahhitlik işini canlandırmak için “Gel sana kredi verelim” diyorlar.

Yapsınlar, canlandırsınlar, aferin ama bu konuya kafa yoran bir insan olarak içimden şu geçiyor: “Ya benim aziz devletim, ey benim güzel hükümetim, niye insanlar yıllardır bu depremi beklerken aynı duyarlılığı, aynı bankaları seferber edip, evi göçük haline gelecek insanlara tespit yapıp, sana kredi vereceğiz demiyorsunuz, neden?” diye sordu.

Kurtlara sevgi, ‘bozkurtlar’a nefret…

Doğan ÖZGÜDEN

On yıllardır izi kaybolmuş kurtların Valon ormanlarına tekrar girmesinden kıvanç duyan Belçika halkı, kendi toprağında ‘Bozkurt’ donuna girmiş faşistlerin varlığından hiç mi hiç hoşlanmıyor.

Belçika’da yaşadığım yarım yüzyıla yakın sürede sadece Türkiyeli değil, Avrupalı demokratların da “bozkurt”tan nefret etmesine öylesine alışkınım ki, geçen hafta Le Soir ile La Libre Belgique gazetelerinin aynı gün çok sevimli birer kurt resmiyle vahşi tabiatın bu gizemli hayvanlarına hasrettiği özlem ve sevgi dolu yazıları neredeyse gözlerim yaşararak okudum.

Çölün son mucizesi -/- Calderan, 1200 kilometre genişliğindeki Rubülhali Çölü’nü yürüyerek geçti.

Remzi Gökdağ-BAE

Hayatımıza virüs, salgın, karantina gibi kavramlar girmeden hemen önce dünyanın bu bölgesinde pek çok kişinin gözden kaçırdığı önemli bir olay yaşandı.

Geleceği, hayallerimi yeniden gözden geçirmeme neden olan bu mucize karantina günlerinde aklımdan hiç çıkmadı. Önce, olayın geçtiği mekânı anlatmakta fayda var.

Rant-19 Madra Dağları’nda: Siyasiler altıncılara arka çıkıyor, kimse hesap vermiyor

Pelin CENGİZ

Çevre ve yaşam alanları mücadelesi, siyaseten işinize gelen yerde malzeme edip işinize gelmediğinde duymazdan gelebileceğiniz bir ciddiyetsizliğe kurban edilemez.

Altın madencileri ve siyasetçiler iyiden iyiye koronavirüs salgınını fırsata çevirmekten çekinmiyor.

Doğadan mektup -/- Ben kıta ayrımı yapmam. Siz yaparsınız. -/ Dünyanın dengesini bozdunuz

Öner Yağcı

Ben kıta ayrımı yapmam. Siz yaparsınız.

Ben canlıları birbirinden ayırmam. İnsan, kuş, yılan, çiçek, meyve, balık, kurt hepsi bir benim için. Sizin için öyle değil. Ben sizin yaptığınız gibi, ten rengi, dişi erkek, zengin yoksul, dinsiz dinli ayrımı da yapmam…

Dünyanın dengesini bozdunuz

…Ve doğa da insan da son nefese kadar direniyordu… (… ve bir KİTAP)

Murat SEVİNÇ

Roman, başından sonuna dek sahip olduğumuz ve kanıksadığımız, haliyle değerinin farkına varmadığımız ne var ne yok, bir kez daha düşünmesine neden oluyor insanın. Şu salgın günlerinde hele. Öyle ya, milyonlarca insan yaşamı boyunca her gün yaptığı ve üzerine hiç düşünmediği şeyleri yapamıyor şu sıra.

Bu çeteyi başımızdan atmadan koronadan da kurtulamayız

Mustafa SAĞLAMER

Covid-19 nedir; bir virüs, değil mi? Uzmanlar, her türdeşine yaptıkları gibi, ona karşı da önlemleri sıralıyorlar. Ama çeteden bahseden yok.

Öyküyü ilk kez 1969 yılında Diyarbakır’da bir çiftçiden, aynı zamanda, “Berdel” ve “Kervan Servan” gibi başyapıtların yazarı rahmetli Esma Ocak hanımefendiden dinlemiştim:

Tahılın 1 numaralı düşmanı çekirge, buğdayı perişan etmiştir. Beş beklerken iki alan çiftçi perişandır.

Salgın hastalıklar gibi kömürlü termik santraller de halk sağlığı sorunudur

Pelin CENGİZ

Özellikle hem kömür madenlerinin hem de termik santrallerin yoğun olduğu Zonguldak, insanların emeğinin yanında ciğerini de feda ettiği illerin başında gelir.

 Koronavirüs salgınıyla birlikte tüm dünyada sağlık sisteminin, sosyal devlet kavramının, kapitalizmin, açgözlülüğün, beslenme biçimlerinin, tüketimin tekrar tekrar sorgulandığı bir dönemde kömürlü termik santralleri konuşacağımız hiç aklınıza gelir miydi?

Cuma akşamı Cumhurbaşkanı Erdoğan, koronavirüs ile ilgili yeni önlemleri açıkladığı konuşmasında, 30 büyük şehirle birlikte akciğer hastalıklarının en çok görüldüğü Zonguldak da dahil olmak üzere bu kentlere ilk etapta 15 gün süreyle araç girişi çıkışı yasağı uygulanacağını açıkladı.

Hala Kurtarılacak Bir Dünya Varken, Hepimiz Greta’yız! -/- ”Anne, iklim krizi ne demek?” -// (…ve KİTAP)

Mustafa K. Erdemol

Hepimiz Greta’yız, geçtiğimiz günlerde Bahar Yiğitbaş’ın çevirisi ile A7 Kitap’tan yayınlandı.

Gezegenimize neler oluyor? Küresel ısınma ne demek? İklim krizi ne anlama geliyor?

Kitabın yazarı Valentina Gianella, kendisi de bir anne ve bir gazeteci olarak bir nevi ‘iklim krizine giriş’ niteliğinde olan bu kitabın nirengi noktası olarak 15 Mart 2019 sabahı küresel öğrenci protestosunun başladığı günü alıyor.

Toprak -/- Çiftçilerimiz sağlıklı olursa. Hepimizin hayatı, önce sağlıkçılarımızın sonra da çiftçilerimizin işlerini yapabilecek durumda olmasına bağlı.

 Aslı Biçen  

Büyük ölçekli tarım yapanların hektarlarca uzanan tarlalarında yetiştirdiği tek bir mısır türü (monokültür) herhangi bir sebeple zarar gördüğünde buradan beslenecek binlerce kişi aç kalabilir ama bizim küçük bir tarlaya ektiğimiz çeşit çeşit üründen birisi zarar görse diğeri bizi doyurur.

Bazen ürünün bir kısmı kaybedilse de geri kalanlar bizi beslemeye yeter.

O azıcık ürünü kaybetmemek için ortalığı zehre boğmayalım.

Salgın sonrası dünya eskisi gibi olmayacak, peki ya Made in China salgını?

Pelin CENGİZ

Bundan böyle mevcut sistemin eskisi gibi olmayacağı, bir çok şeyin değişeceği yönünde bir beklenti var, peki gerçekten bu olabilecek mi?

 Koronavirüs salgınıyla birlikte insanlığın bir benzerini daha önce deneyimlemediği dehşetli bir zamanın içinden geçiyoruz. 

Bu denli devasa ölçekte bir toplum sağlığı sorununa karşı en gelişmişlerin, en zenginlerin ve refah seviyesi en yüksek olduğu kabul edilen ülkelerin sağlık sistemlerinin bile nasıl yetersiz kaldığını görüyoruz.

İnsanlık Koronavirüs ve İklim Krizi Karşısında Birleşmeli

Yazı: Andrew Norton** Çeviri: Çisil Sevinç

Küresel salgın olarak ilan edilen koronavirüs, insanlığın küresel çapta birbirine ne kadar bağımlı olduğunu ortaya koyabilir ve bu farkındalık iklim değişikliği mücadelesinde daha sıkı önlemler alınmasının yollarını açabilir.*

Koronavirüs, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından küresel salgın (pandemi) olarak ilan edildi.

Virüsün 2020 yılında oldukça büyük küresel etkileri olacak ve bu etkiler yalnızca sağlık alanında değil, ekonomik ve siyasi alanlarda da deneyimlenecek.

Tropikal Ormanlar Karbon Emme Kabiliyetini Yitiriyor

Haber: Fiona Harvey–Çeviri: Çisil Sevinç

İklim değişikliği ve arazilerin olumsuz kullanımı tropikal ormanların karbon emme kabiliyetine zarar veriyor.

Tahminlere göre, Amazon ormanları gelecek 10 yılda atmosferdeki karbondioksit kaynağına dönüşebilir. 

Tropikal ormanlar havadan daha az karbondioksit emerek karbon yutağı olma yeteneklerini yitiriyor ve iklim çöküşünü tırmandırıyor.

Korona günlerinde medeniyet: Tuvalet kağıdı depolamak ya da doğayla uyumlu yaşamak

Pelin CENGİZ

Fırsatçıların fiyat yükseltmeleri ya da mal stoklamaları da ayrı bir ‘mikrop ekonomisi’ olarak yaşandı.

Koronavirüs salgını küresel ölçekte etkisini her geçen gün artırırken, peşinden başka bir “salgını” daha tetikledi: Histeri şeklinde yapılan panik alışverişleri…

Önce maskeyle, dezenfektanlarla, temizlik ürünleriyle başlayan bu “alma çılgınlığı” kısa zaman içinde kolonya, makarna, tuvalet kağıdı, konserve ürünleriyle neden satın alındığını bile unutturacak adeta bir varoluşsal histeri sarmalına dönüştü.

Çok gezenin ayağına toz bulaşırmış

Metin Solmaz

Uçmakdere’de şarap içtiniz mi? Şırnak’a gittiniz mi? Roboski’nin yoğun hüznüne ek olarak ne kadar muazzam bir coğrafyası olduğunu biliyor musunuz?

Sinop’ta kaç şelale saydınız? Güdül’de Kirmir çayındaki mağaralarda gecelediniz mi? Borabay Gölü’nde çadır kurdunuz mu?

Kıbrısçık yaylasında kışın yayla evlerine gelenler için bırakılan odunları yakarak o evlerde gecelediniz mi? Kartepe’ye kış kampı kurdunuz mu?

İklim krizinden mülteciye ‘fayda’ çıkaran siyaset -*- Su bazı yerlerde 40-45 santimetreye düştü. Bu şu demektir, yürüyerek geçebilirsiniz.”

Pelin CENGİZ

İklim krizinden fayda çıkarabilen siyasetçinin insan haklarından, adaletten, haktan, hukuktan bahsedebilme imkanı yoktur.

Öteden beri varolan ancak son zamanlarda giderek yükselen ve aşırılaşan bir mülteci düşmanlığıyla kuşatılmış durumdayız. Mülteci sorununun en önemli nedenlerinden biri iklim krizidir.

Buzullar hızla eriyor, Amazonlar hızla yok oluyor, tarım toprakları, su kaynakları giderek azalıyor, kent ve kır nüfusuna bakıldığında insanların dünyada büyük kısmı kentlerde yaşıyor, buna bağlı olarak kentler başta hava olmak üzere giderek daha fazla kirleniyor, daha yaşanmaz hale geliyor.

Tarım yoksa ülke yoktur -/- Mesele saman meselesi değildir sadece. Saman bir sonuçtur.

MUHARREM BAYRAKTAR

CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun “Türkiye, İsviçre’den saman ithal ediyor” açıklamasına karşı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Saman değil, hububat kapçığı” diyerek verdiği cevap, Türk tarımının içine düştüğü trajikomik durumu da ortaya koyuyor.

Neymiş? Saman değil, hububat kapçığıymış!

Erdoğan, bu cevabı verirken İzmir Aliağa Limanı’na yaklaşan gemilerden saman balyaları indirilmeye başlanmıştı bile.