Türkiye’nin En Büyük Yangınının Nedenleri ile Ekosistem Biliminin Önemi, Eksikliğinin Sonuçları

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Aynı durumu yaşamamak için yaşana her olaydan ders çıkarmak gerekir.

Son bir haftada Akdeniz ve Ege kıyı şeridinde yaşanan orman yangınları aynı zamanda hepimizin canını da yakıyor.

Çoğu zaman her tarafta çaresiz insanların yardım çığlıkları yürekleri dağlıyor. Bir o kadar da toprak ve ormanda yaşayan büyük-küçük canlıların çığlıklarını duyuyorum.  Ekosistemler birçok iç ve dış faktörün eşzamanlı etkisi altında ve kendi doğal yapısı içinde varlığını sürdürür.

Rize ve Artvin’de Yaşanan Sel Felaketi ve Can-Mal Kaybı Önlenebilir miydi?

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Rize ve Artvin’de yaşanan sel felaketi önlenebilir miydi? Sorusu doğal olarak sorulması gereken bir soru.

Ülkemizin en yüksek yağışının düştüğü Doğu Karadeniz’de yağışlarla birlikte yaşanan sel ve heyelan çok ciddi de maddi hasara neden olmakla birlikte zaman zaman ölümlere neden olmaktadır.

Rize ve Artvin’de yaşanan sel ve heyelanlar sonucu 6 insanın yaşamını yitirmesine neden olan felaket jeoloji, ekoloji, iklim ve toplum bilimi açısından incelemeye değer niteliktedir.

Olay ve sonuçları bilimsel olarak açıklanabilir ve önlenebilir nitelikte olduğu görülüyor.

Babalar Gününde, Babalar Her Türlü Saygıyı Hak Ediyor

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Baba Olan Babaları Kutlarım.

Bugün babalar günü. Hemen her gün bir birden çok günü anıyor ve kutluyoruz. “BABALAR GÜNÜNÜN” tarihçesine bakıldığında çok da ciddi bir gerekçesi ve tarihçesine ulaşılamadı. Herhangi bir gerekçe aramaya da gerek yok. Çünkü herkesin bir annesi olduğu gibi bir de babası vardır.

---

Babalar günü fikrinin Anneler Günü’nden ilham alan ABD Washington’da yaşayan Sonoro Smat Dodd tarafından 1909’da önerildiği belirtiliyor. Daha sonraları ABD başkanları babalar gününün kutlanmasını önemsemişler.

---

MİKROORGANİZMALARI ÖNEMİNİ BİLMEDEN, GELECEĞİMİZ GÜVENDE OLAMAZ

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Geleceğin en popüler araştırma alanı ve mesleği mikrobiyoloji olacaktır.

Musilaj-Deniz Salgısı Toplumun Büyük Çoğunluğu Tarafından Tam Anlaşılmadı Bir önceki paylaşımıma gelen dönütlerden anladığım kadarı ile toplumun büyük çoğunluğu bilimsel olarak müsilajın nasıl oluştuğunu ve ileride olası etkilerini bilmek ve anlamak istiyor. Ancak çoğu kimse bu kelimeyi ilk defa duyuyor.

Bir önceki yazının (https://www.facebook.com/iortas? form=MY01SV&OCID=MY01SV) amacı daha çok ekoloji biliminin esasları bilinmeden yıllar içinde doğanın bir etkiye karşı oluşturduğu başka bir tepkiyi anlamadan, fiziksel müdahalelerle müsilajı toplamaya kalkmalarını üzülerek yazdım.

---

Çevre Gününde Kirlenen Deniz Ekosistemlerde Deniz Salyası Nedir? Neden-Sonuç İlişkisinin Sorgulanması Yapılmadan Sorun Çözülemez

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Özet:

Çevre gününün anıldığı bu günlerde Karadeniz, Marmara ve Ege Denizi kıyılarını saran deniz salyası (müsilaj) tesadüfen oluşmuş bir çevresel felaket değildir.

Müsilaj sorunu ülkemizin çarpık kentsel dönüşümü, ekonomik-sosyal dönüşümünün adeta bir yansımasıdır. Bu yansıma ile çevre, ekoloji ve denizleri nasıl tanımladığımız ortaya çıkmaktadır.

Türkiye’nin 84 milyonluk nüfusunun yaklaşık 25-27 milyonu Marmara Bölgesinde yaşamaktadır. Türkiye sanayisinin ağırlığı bu bölgededir.

---

Bitki Besleme Biliminin Türkiye’deki Öncülerinden Prof. Dr. Burhan Kacar Hocanın Ölümü

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Bitki Besleme Biliminin önder isimlerinden değerli hocamız Prof. Dr. Burhan Kacar ömrünü tamamlayarak sonsuzluğa yürümüştür. Ülkemizin bitki besleme alanında özellikle de toprak ve bitki analizleri konusuna kaynak kitap sağlamasında ciddi katkıları olan hocalarımızdandı.

---

Gübre, gübreleme, organik gübreler, özel bitkilerin gübrelenmesi, toprak ve bitki analiz teknikleri gibi birçok kaynak kitabın yazarıydı. Yaptıkları için çoğunlukla derleme yapılıyor deniyordu.

Ancak derleme de olsa çoğumuzun yabancı dil bilmediği dönemlerde literatüre ulaşmanın kıt olduğu dönemlerde tak başvuru kaynağımız Burhan hocanın kaynaklarıydı. Bu bağlamda kaynaklarından dünde bugünde çokça yararlandık/yararlanıyoruz.

---

Gerçek Değil, Resmi Doğum Günümün Yaşamımdaki Önemi ve Kutlama Hakkında

Prof. Dr. İbrahim ORTAŞ

                       Gerçek doğum günüm 1 Mayıs 1960 değil fakat 1 Mayıs gibi emeğin değerinin anıldığı bir tarihte nüfus kütüğüne kaydedilmiş olmamdan da memnunluk duymaktayım.

---

Hayvancılık yapan, konar-göçer yaşayan ve 1940’lı yıllara kadar kıl çadırlarında yaşayan ve daha sonraları taş üstüne taş koyarak ve toprakla sıvayarak yerleşik hayata geçen köylü-çiftçi ailemin en büyük çocuğu olarak toprağa doğurmuş annem beni.

---

Kurulan köyümüzün o döneme kadar okulu da yok. Olması mümkün değil çünkü hemen herkes biricik üretim ilişkisi olan tarımsal faaliyetler ile meşgul ve sürekli hareket halinde yaşamaktaydılar. Köylülerimiz imece usulüne göre yardımlaşma ile topraktan evler yamaya başlamış ve bu arada birde tek göz köy okulu yaptırmışlar.

---

Soyut Düşünme Ekseninde Sanatın Yaratıcı Düşünce İçin Önemi

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Doğadan Öğrenen ve Doğayı Sanat Yolu ile Taklit Eden İnsan

İnsan olma bilincine ulaşan insanın çevresinden öğrenmeye başladığı ve çevresini sorguladığı için beyinsel gelişimini arttırdığı belirtilir. İnsanlığın bugün kazandığı bilgi birikimi zamanla yılların sezgi, sorgulama ve deneyleri ile oluşmuştur.

---

Son yıllarda doğanın yasalarının deşifre edilmesiyle kazanılan bilginin yeniden doğanın taklit edilmesi için kullanılması yaşamı kolaylaştırmıştır. 

---

İlk 100-500 sırasına Türkiye’de Üniversitelerinin Girmesi İçin Potansiyeli Ver mı?

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Dünyada milyonlarca öğrencinin iyi eğitim almak için iyi üniversite arayışı berberinde üniversite sırlamasını değişik kategorilerde yapılır oldu. Son yıllarda özelliklede ABD ve İngiltere’deki üniversitelerin gelişmekte olan ülkelerden daha iyi bir eğitim almak amacı ile yükse ödeme yapması doğal olarak iyi üniversite hangisi sorusunu doğurdu.

Milyar dolarlık gelirden pay almak isteyen üniversiteler kıyasıya yarışıyorlar. İlk 100 veya 500 sıralamasındaysanız iyi öğrenci, niteliği ve uluslararası tanınırlığı yüksek hoca ve yüksek bütçe olanaklarına sahip olmaktasınız.

Yapılan sırlamalarda yüksek etki faktörüne sahip dergilerde yayın yapmak, yayınların atıf alma durumu, nitelikli, aldıkları uluslararası ve ulusal projeler, projelerin bütçeleri, uluslararası ödülü bilim insanlarına sahip olmak, doktora öğrenci sayısı, mezunların burs bulma ve işe alımda terci edilme gibi kimi göstergeler öne çıkarılmaktadır.

---

Kızılderili Reisin 170 Yıl Önce Anlattıklarından Öğrendiğimiz Doğa Felsefesi Dersi

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Doğa felsefesi konusunda yazılmış en açık ve öğretici metinlerin başında Kızılderili Squamish kabilesinin Reisi Seattle’nin 1854’te, kendisinden toprak satın almak isteyen ABD başkanı Frenklin Pierce’e yazdığı “BİR VAHŞİNİN MEKTUBU”gösterilebilir.

Toprağın, suyun, havanın, güneşin önemini kavramadan doğaya yapılacak en küçük bir olumsuz etkinin sonunda insana olumsuz olarak döneceğini belirtiyordu Reis Seattle.

Ne yazık ki 175 yıl önce mektupta belirtilen o özlü ifadeler bugün insanın bozduğu doğanın tepkilerde iklim değişimleri, Covid-19 türü pandemiler ve gıda güvencesizliği olarak hayat bularak insanlığın karşısına çıkmıştır.

---

ÖĞRETİM ÜYELİĞİNE YÜKSELTİLME VE ATANMA ÖLÇÜTLERİ ÜNİVERSİTENİN KALİTESİNİ ARTIRACAK NİTELİKTE OLMALI

  Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Sorun bilim-üniversite ve işleyişinin evrensel ölçekte tanımlanamaması ve doğasına uygun olarak yönetilmemesidir.

Kök sorun: Üniversitelerde  akademik kadroların yetiştirilmesi ve nitelik arayışında işin doğasına uygun ölçütlerin olmamasıdır.

 ÖZET

Son yıllarda üniversiteleri toplum nezdinde değersizleştiren çok sayıda nepotist, kayırmacı, liyakatten uzak atamalar kamuoyuna sıkça yansımaktadır.

---

Ceviz Hırsızlığı Yapan Kargadan Doğa Yasası Dersi

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Kent Merkezindeki Marketin Önündeki Torbadan Ceviz Hırsızlığı Yapan Karganın Öğrettiği…

Sosyal medyada bir marketin önünde satışa sunulan plastik torbalara paketlenmiş cevizler görüntüleniyor. Bir anda bir karga gelip gagasıyla torbayı yırtıyor ve bir ceviz alıp gidiyor. Bir süre sonra başka kargalar da geliyorlar, benzer şekilde birer ceviz alıp gidiyorlar.

Kargaların zekâsı hep ilgi çekmiştir. Çaldıkları cevizin içini çıkarmak için yüksekten bırakarak kırılmasını sağlıyor ve sonra da içi alıp besleniyorlar.

---

Eğitim Kişiye Bütünü Kavrama Yeteneği Kazandırmalı -/= Yetişkin Birey Olma Özeliğini Kazanmak Önemli

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Kişilerin içinde yaşadığı dünyayı ve onun işleyiş mekanizmasını öncelikle kavraması gerekir. Yaşamı bütünsel kavraması sosyal yaşamında da kişilerin olay ve olgular arasında doğru ilişki kurmasına yol açacaktır.

Doğal olarak insan içinde doğduğu doğayı, toplumu ve ortamı tanımak ve ona göre kendine bir yaşam yol haritası çıkarmak ister. Bu süreçte insanı asıl insan yapan verdiği uğraşılarıdır.

Bu süreçte doğal ihtiyaçların giderilmesi konusundaki çabaların ötesinde yaşama ne katmak istediği, savundukları ve bunları gerçekleştirmek için uğraşısı daha da önemlidir.

---

“Mükemmel Değil İyi İnsan Yetiştirelim” Diyen Doğan Cüceoğlu Hocanın Öğrettikleri ve Topluma (Kamuya) Katkıları

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Psikolog ve yazar Prof. Dr. Doğan Cüceloğlu ülkemiz insanının “yetişkin birey” olması yolundaki öğretileri ve paylaşımları ile topluma katkısı olan öncüler arasında yerini alarak aramızda ayrıldı. Hayata iyi insan, başarılı ve yararlı bir birey olacaksak mutlaka birinin/birilerinin yaşamına dokunmak ve onun/onların yaşamına anlamlı bir katkı bulunmak gerekir.

Çoğumuzun hayatına dokunan ve ufuklarımızı açan Prof. Dr. Doğan Cüceloğlu hoca da yaşam okulunda benim de yaşamına dokunmuştur.  

1995 yılında beş yıllık yurtdışında doktora sonrası Türkiye’ye döndükten sonra, ortamdan uzak olmanın da verdiği kopukluğun etkisi ile, Türkiye’de kültür, sanat ve okunanlar ilgi ve merakımı çekmişti. Kitapevlerinde kişisel gelişim alanında Doğan Cüceloğlu’nun kitapları ile karşılaştım. “İyi Düşün Doğru Karar Ver” kitabı ilk okuduğum kitabıydı.

---

Üniversite ve Bilim İnsanı Sorumluluğu-11 -/- Akademisyen bir toplumun belleği, zekâsı, anlama ve algılama gücüdür. Bir üniversitenin başarısı akademik kadroların başarısı ile eşdeğerdir.

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Ülkemizin Önceliği Bilim Olmadığı İçin Sorun Yaşıyoruz

Üniversite Nedir?

Türkiye bugün içeride ve dışarıda birçok yapısal ve yönetsel sorun ile uğraşmaktadır. Toplumun genel kanısı ise günden güne sorunların giderek ağırlaştığı yönündedir. Bilim ve üniversite tam da bu durumda sorun çözmek için vardır. Teknik sorunların çözümü belki daha kolay, ancak sosyal sorunların çözümü çoğu zaman yönetimler, hâkim görüş, mahalle baskısı ve siyasi etkilerden dolayı çok daha sorunlu ve zordur.

Bu nedenle insan odaklı sorunların rahat incelenmesi için üniversitelerin üzerinde hiçbir etkinin olmaması, akademisyenlerin rahatça görüşleri ve bulgularını geliştirmek için özerklik talebi oluşmuştur.

---

Üniversite Özerkliği ve Bilim İnsanlarının Özgürlüğü Ekseninde Prof. Dr. Sami Selçuk’un Hukuk Devleti Vurgusu

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

22 Ocak 2015 tarihinde Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Sürekli Mesleki Gelişim ve “Tıpta İnsan Bilimleri” toplantıları çerçevesinde eski Yargıtay Başkanı Prof. Dr. Sami Selçuk “DEMOKRASI VE HUKUK DEVLETİ” konulu konferans verdiler.

Son yıllarda üniversitelerde çok az çağrılı konukların konferans verildiği bir ortamda Çukurova Üniversitesinde verilen konferanslar üniversitede olduğunuzu hissettiriyor.

Bu bağlamda Sayın Selçuk’un konferansı ve kendine özgü yumuşak üslubu ile Türkiye’nin hukuk sorunları ve günümüzde yaşanan hukuk sorunlarını anlatışı çok yaralı oldu. Sayın Selçuk demokrasinin bir kültür olduğunu ve çok partili olmanın demokrasinin var olduğu anlamına gelmediğini belirtiler.

---

Gıda Fiyatlarındaki Artışın Nedeni Politika ve Planlama Yetersizliğidir

Prof. Dr. İbrahim Ortaş

Gıda Fiyatları Artıyor, Gıdaya Erişim Zorlaşıyor

Yaklaşık son 20 yıldır tüm Dünyada gıda fiyatlarında sürekli artışlar yaşanmaktadır. Başta pek çok ülkede zorunlu tüketilen ekmeğin hammaddesi olan buğday, patates, pirinç ve soya ürünlerinde fiyatların arttığı gözlenmektedir.

Ayrıca meyve ve sebze fiyatlarının da dönemsel olarak piyasa koşullarına göre değiştiği, son birkaç aydır yağ ve yağlık tohumların fiyatlarının da hızla bir artma eğilimine girdiği anlaşılmaktadır.

---